Rodzaje więźb dachowych

Układ dachu wpływa coś więcej niż na wygląd budynku, ale również w dużym stopniu na możliwość wdrożenia poddasza. Dużo obszaru zapewniają np. zwykłe, dwuspadowe dachy na temat dużej rozpiętości oraz znacznym kącie nachylenia połaci (powyżej 40°) oraz dachy spośród wysoką ścianką kolankową. Swoboda w zagospodarowaniu poddasza zależy także od rodzaju struktur dachu, gdyż jej elementy mogą ją znacznie ograniczać.

 

 

W budynkach godne uwagi są przede każdemu dachy o prostych kształtach (głównie dwuspadowe) i - co się z naszym wiąże - nieskomplikowanej konstrukcji. Takie struktury dachowe są bardziej korzystne i łatwiej poprawnie ułożyć na tych propozycji pokrycie, lepiej dlatego nie urozmaicać katalogów licznymi lukarnami, dymnikami i wieżyczkami. https://drewzim.pl/czym-jest-wiezba-dachowa/

 

 

Przeprowadzenie skomplikowanego wielopołaciowego dachu wymaga bardzo wielkich kwalifikacji oraz sporej staranności zarówno od momentu cieśli, oraz dekarzy. Łatwiej wtedy na temat błędy, a różne kosze pomiędzy połaciami sprzyjają zaleganiu płatków śniegu i utrudniają odprowadzanie wody deszczowej.

 

 

 

Więźba dachowa - krokwiowa i krokwiowo-jętkowa

 

Przy tych najprostszych więźbach (rys. 3 oraz 4) pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów - podobnych w całym dachu. Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mogą być belki stropowe, a gdy strop jest żelbetowy bądź ceramiczny, funkcję pasów dolnych może również przejąć jego konstrukcja nośna. Wówczas najczęściej krokwi nie opiera się bezpośrednio na murze, lecz na zakotwionym w nim krawędziaku.

 

 

Uwaga! Drewniane składniki więźby muszą stanowić oddzielone od muru warstwą izolacji przeciwwilgociowej. Najczęściej wykonuje się ją z papy.

 

 

Jętka, poziomy szczegół pomiędzy krokwiami, służy ich usztywnieniu jak i również zmniejsza uginanie się krokwi pod obciążeniem.

 

 

Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownicami, ponadto usztywnia hałasuje deskowanie lub ołacenie.

Największą zaletą naszej konstrukcji jest jej prostota. Jednak obok typowym wykonaniu rzetelne wady to nieogromna dopuszczalna rozpiętość - do 6-7 metrów, oraz wymagany wielki spadek dachu a mianowicie 40°-60°. Jednak podpierając jętkę dwoma słupami na krańcach a także wzmacniając połączenie krokwi w kalenicy (z nakładkami i deską kalenicową - rys. 5) oraz robiąc zakotwienie dolnego finiszu krokwi można zwiększyć rozpiętość konstrukcji do odwiedzenia 12 m, zaś spadek dachu zredukować do 20°.

 

 

Tuż przy niewielkich rozpiętościach, kiedy nie ma słupów, przestrzeń poddasza możemy dowolnie dzielić. Jętki są często stosowane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je dostrzegalne, by dodawały zakresu pomieszczeniom pod skosami.

 

 

 

Więźba dachowa - płatwiowa

 

Płatwie to belki równoległe do odwiedzenia kalenicy, na których opierają się krokwie. Dolne płatwie spoczywają na stropie bądź ściance kolankowej, pozostające zaś są podparte słupami. Obciążenia są przekazywane za pośrednictwem płatwi na elewacje nośne i strop.

Najczęściej elementem wiązarów są też szczypce - umieszczone niżej płatwi pary belek lub desek obejmujących obustronnie krokwie jak i również słupy. Natomiast rapiery pozwalają zwiększyć odstępie pomiędzy słupami. Słupy i kleszcze rozmieszcza się tylko jakie możliwości 3-4 pary krokwi (wiązarów), reszta wiązarów składa się spośród samych krokwi.

 

 

Więźba płatwiowa występuje po wielu odmianach oraz jest bardzo uniwersalna. Rozpiętość dachu może sięgać 12 m, a jego rzut może być chociażby bardzo skomplikowany.

Zestawiając odpowiednio liczbę płatwi i słupów można zaś zaprojektować dach o niemal dowolnym, nawet minimalnym spadku.

 

 

Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takowej więźbie są filary, jednak są rozstawione co 3-4 metry, czasem udaje się zaś ukryć je w ściankach działowych.

 

Więźba dachowa - z wiązarów kratowych

 

Wiązary kratowe (kratownice) to nowoczesne struktury złożone ze cieńszych elementów niż znane więźby ciesielskie. Wiązar taki składa się z pasa górnego i dolnego, pomiędzy którymi znajdują się cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Dzielą one powierzchnię wiązara na względnie niewielkie trójkąty.

 

 

Wiązar kratowy ma bardzo dużą sztywność i wytrzymałość, jest tuż przy tym lekki, a do jego wykonania potrzeba niewiele drewna. Takie wiązary posiadają oczywiście także wady - ich przeprowadzenie jest bardzo pracochłonne i wymaga dużej dokładności.

Dlatego najkorzystniej, jeśli są przyrządzane nie na budowie, lecz w wyspecjalizowanej wytwórni. Korzystne (i najtańsze) jest wtenczas wykonanie wielu jednakowych wiązarów. Cienkie elementy są bardziej czułe na działanie ognia i korozję biologiczną (grzyby i owady), dlatego szczególnie zasadnicza jest odpowiednia klasa drewna. Szczęśliwie wytwórnie na ogół pilnują o jakość surowca.

 

 

W domach 1 rodzinnych stosuje się wiązary kratowe o elastyczności do 12 metrów, choć można zrobić znacznie większe. Pierwotnego zaletą jest to, że nie żądają podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można zbudować do każdego dachu, spadki dachów o konstrukcji z wiązarów kratowych są zwykle niewielkie (do 20°), gdyż przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w zasadzie nie nadaje się do wykorzystywania.

 

 

Wyjątkiem są w tym miejscu dachy o struktury jak na obrys. 9. Wiązary zastosowano tu w struktury dachu krokwiowego a mianowicie wiązar kratowy o wysokości 30-40 cm zastępuje tu krokiew z litego drewna. Rozpiętość dachu może sięgać nawet dwunastu m, a tolerowany kąt jego nachylenia to 21-44°. Powstałe w ten sposób poddasze można nadzwyczaj dobrze wykorzystać jako mieszkalne.

 

 

 

Więźba dachowa - wieszarowa

 

To szczególny rodzaj konstrukcji, przydatny głównie wtedy, gdy odległości między ścianami nośnymi istnieją bardzo duże (ok. 10 m), gdy np. wszystkie obciążenia muszą być wyciągnięte na ściany powierzchowne (brak wewnętrznych ścian nośnych).

 

 

Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, a te zaś - na wieszaki zamiast dzięki słupy. Więźby na temat konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są popularne i rzadko widuje się je o elastyczności ponad 12 metrów. Jednak wieszaki zdają się być wykorzystywane w zastępstwie słupów, w więźbach o różnej struktur.

Jakie wybrać konstrukcje dachu

Asortyment więźby dachowej zależy od wielu faktorów. Należą do wymienionych głównie wielkość i kształt domu, przeznaczenie poddasza (użytkowe bądź nieużytkowe), względy ekonomiczne czy architektoniczno-estetyczne. Jednakże najczęściej wykonywane są klasyczne konstrukcje konstruowane z krokwi, belek, murłat, płatwi, jętek, słupów, mieczy, przepustnic.

Budowa więźby dachowej - główne składniki

 

 

 

Podstawowe elementy tworzące tradycyjną więźbę dachową to:

 

- Krokwie – elementy, dzięki których opiera się całe pokrycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym (o grubości min. pięć cm). Najczęściej przekrój wynosi: 7x14 cm lub 8x16 cm. Rozstaw krokwi waha się w przedziale 0, 8 – 1, 2 m. Oparcie krokwi konstytuują płatwie: murłata, kalenica oraz płatwie wygodniejsze, a także jętki (w zależności od czasu rodzaju więźby).

a mianowicie Płatwie – belki poziome, stanowiące podporę krokwi. Jako detal nośny, płatwie muszą mieć stosunkowo wielki przekrój poprzeczny, np. 16x20 cm. Narasta płatew kalenicowa, pośrednia oraz stopowa. Płatwie opiera się na słupach (płatwie pośrednie jak i również kalenicowa) i nierzadko dodatkowo usztywnia za pomocą mieczy (obustronnych zastrzałów słupa).

a mianowicie Kalenica – górna krawędź dachu, na długości której wiążą się połacie dachowe. Krokwie nierzadko opierają się w tym miejscu na płatwi kalenicowej.

- Murłata – płatew stopowa o przekroju kwadratowym, na temat wymiarach (zwykle) 10x10 cm lub 14x14 cm. Stanowi kobieta dolną podporę krokwi, gdyż oparta jest na murze jak i również przenosi obciążenia spośród krokwi na ścianę budynku. Należy pamiętać na temat odpowiednim przymocowaniu murłat do muru. Posługują do tego kotwy stalowe wbijane w mur w odstępie nie mniejszej aniżeli 2, 0 metrów.

- Słupy – pionowe elementy więźby dachowej, które transmitują obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Słupy mają na ogół przekrój kwadratowy o wymiarach 12x12 cm lub 16x16 cm.

- Kleszcze – poziome belki, zespalające przeciwległe pary krokwi. Zapewniają stężenie (usztywnienie) poziome.

- Rapiery (obustronne zastrzały słupa) – belki skośne, łączące słupy wraz z kleszczami lub filary z płatwiami pośrednimi. Ich zadaniem jest usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

- Jętki – belki poziome łączące dwie przeciwległe krokwie. Za sprawą tego zostaje zachowana sztywność więźby oraz nośność krokwi.

- Wiatrownica – deski o przekroju poprzecznym od 3, 8x10 do 5x12 cm, przybijane ukośnie do odwiedzenia krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w zamysle zabezpieczenia dachu zanim zerwaniem wskutek wciągania wiatru.

 

 

 

Podstawowe typy więźb dachowych

 

Wychodzą trzy podstawowe gatunki więźb dachowych, które to są najczęściej wykorzystywane w domach jednorodzinnych. Przylegają do nich:

a mianowicie więźba krokwiowo – belkowa

- więźba jętkowa

- więźba płatwiowo – kleszczowa

 

 

 

Więźba krokwiowo – belkowa

 

To najprostsza konstrukcja stosowana wówczas, gdy rozpiętość dachu w świetle ścian nie przekracza szóstej, 0 m (zalecana max. rozpiętość to 6, 0 m), a pochylenie połaci dachowej jest lepsze niż 45 stopni. Taki układ zalecany jest np. w przypadku budowy niewielkich domków letniskowych.

 

 

Wiązar składa się z dwóch krokwi połączonych po kalenicy, osadzonych w poziomej belce, której to zadaniem jest przenoszenie sił rozpierających, przekazywanych przez krokwie. Długość krokwi nie winna przekraczać 5, 0 m, gdyż stateczność konstrukcji może zostać zachwiana.

 

 

 

Więźba jętkowa

 

Konstrukcja jętkowa stosowana jest przy większych wymiarach dachu – zalecane rozpiętości sięgają od 6, 0 do 9, 0 m. Często wznosi się taką strukturę w domach spośród poddaszem użytkowym, gdyż pozwala ona otrzymać odpowiedni kształt pokoi przeznaczonych na plany mieszkalne.

 

 

Składa się z krokwi (o długości powyżej 4, 5 m) powiązanych w kalenicy i opartych na murłatach oraz z jętek, które łączą naprzeciwległe krokwie, a tym samym przejmują siły rozporowe, nadając surowość konstrukcji. Należy stosować się ważnej zasady, by jętka spinała krokiew na odpowiedniej wysokości. Część dolna nie zaakceptować powinna przekraczać czterech, 5 m (licząc od murłaty), z kolei górna 2, 5 m (licząc od kalenicy).

 

 

Konstrukcję jętkową należy wzmacniać po kierunku podłużnym z wykorzystaniem wiatrownic lub łat. Wskazana rozpiętość dachu o konstrukcji jętkowej wynosi 9, 0 m, jednak zezwala się większe miary – do 12, 0 m. W takim przypadku długość jętek wydaje się być tak duża, iż trzeba je podpierać za pomocą 1 lub dwóch płatwi (w zależności od momentu długości jętki) opartych na słupach.

 

 

Reguła jest taka, iż jeśli wiązar posiada rozpiętość od szóstej, 5 do 9, 0 m, wskazana jest jedna płatew oparta na słupie umieszczonym w środku. Przy rozpiętości mieszczącej się w granicach 9, 0 – 12, 0 m, zaleca się zamontowanie trzech płatwi opartych na 2 słupach.

 

 

 

Więźba płatwiowo – kleszczowa

 

Jest to w najwyższym stopniu uniwersalny i najczęściej stosowany rodzaj więźby dachowej. Można ją wznosić zarówno w dachach jednospadowych, jak i w dwuspadowych, płaskich i stromych (nawet do mniej więcej 70 stopni). Rozpiętość dachów przystosowanych do odwiedzenia zastosowania więźby płatwiowo – kleszczowej sięga aż 16, 0 m, jednak polecana rozpiętość to dziewięć, 0 – dwunastu, 0 m.

 

 

Najbardziej typowa konstrukcja takie zbudowana jest z 2 rodzajów wiązarów: głównych oraz pośrednich. Wiązary główne są rozstawione co 3, 0 – 5, 0 m i składają się z 2 krokwi opartych na płatwiach, dwóch słupów i pary kleszczy, które obejmują pozostające elementy z trzech stron. https://drewzim.pl/

 

 

Dodatkowym zabezpieczeniem w kierunku poprzecznym są zastrzały i miecze. Wiązary wygodniejsze pozbawione są słupów i kleszczy. Struktura ta wyglądem wspomina więźbę jętkowo – płatwiową, jednak bez wątpienia istnieje zasadnicza rozbieżność w rozkładzie obładowań, a tym danym w sposobie pracy całego dachu.

 

 

W przypadku więźby jętkowej, wszystkie obciążenia przenoszone są na ściany zewnętrzne budynku, jakkolwiek w dachu z więźbą płatwiowo – kleszczową, znaczną część obciążeń przejmuje strop poddasza (za pośrednictwem ścian stolcowych, które składają się wraz z słupów, płatwi pośrednich i stopowych). Wydaje się być to rozwiązanie bezpieczne dla całej struktur dachu. Należy jednakże pamiętać, aby ścianki stolcowe usytuowane dawny w pobliżu tapet nośnych budynku bądź ewentualnie podciągów.

 

 

 

Wiązary kratowe

 

Konstrukcje kratownicowe są charakterystyczne dla dużych hal przemysłowych oraz obiektów zdatności publicznej. Wystarczy wyglądać na sufity dużej ilości supermarketów, które całkowite są stalowych struktur kratowych. Jednak raz za razem bardziej popularne przybywają się drewniane wiązary kratowe w budownictwie jednorodzinnym, gdyż posiadają wiele zalet.

 

 

Znamionuje je lekkość, nieskomplikowane i szybkie przeprowadzenie, niewielki koszt, oraz brak konieczności wznoszenia wewnętrznych ścian nośnych (ze względu w równomierne rozłożenie obciążeń). Dzięki temu wnętrza można swobodnie podzielić na pomieszczenia użytkowe.

Wiązary kratowe tworzą się pasów górnych, dolnych, słupków oraz krzyżulców. Pręty budowane są z desek lub bali szkieletowych, połączonych głównie zbyt pomocą gwoździ, śrub, kołków, wkrętów albo kleju. Najczęściej posiadają kształt trójkątny bądź dwutrapezowy.

 

 

Takie budowle zalecane są przy przypadku domów z poddaszem nieużytkowym, spośród dachami dwuspadowymi o stosunkowo małym kącie nachylenia (15 a mianowicie 20 stopni). Rozpiętość dachu zwykle wykracza 11, 0 metrów, co stanowi kolejną zaletę stosowania wiązarów kratowych. Można używać je w przypadku budynków o ogromnych wymiarach.

Co to jest więźba dachowa?

Więźba dachowa stanowi podstawą konstrukcji każdego dachu. Od wartości produktu, z jakiego stała stworzona więźba dachowa, precyzji jego obróbki, poprawności obliczeń konstrukcyjnych oraz zgodnego ze pracą montażu zależy bezpieczeństwo ludzi, siedzących w konkretnym domu.

Wybór więźby dachowej jest wyborem robionym na pełen etap bycia budynku – niezmiernie również w trakcie użytkowania budynku podchodzi do zmiany całej więźby dachowej czyli jej poszczególnych elementów, oraz taka ewentualna zmiana stanowi mocno mądra i piękna.

 

Ceny więźby dachowej

 

Podejmując opinię o zakupie więźby dachowej należy mieć, że istnieje wtedy punkt konstrukcyjny o ogromnym znaczeniu dla bezpieczeństwa mieszkańców budynku, który również kosztuje stosunkowo mało w zderzeniu z pozostałymi elementami budynku. Koszt zakupu klasycznej mokrej więźby dachowej ma ok. 3,0-3,5% wartości zamku w kształcie surowym. W sukcesie najdoskonalszej klasy więźby z drewna starego i struganego udział ten zabierze ok. 5,0-6,0%.

 

Klasyczna więźba dachowa

 

Klasyczna, tradycyjna więźba dachowa prowadzona jest z tzw. drewna mokrego, które w szybkim okresie ma cały proces produkcyjny od elementy w lesie, poprzez transport do tartaku, przygotowanie w tartaku, impregnację (najczęściej zanurzeniową), aż po dostawę na budowę oraz montaż przez cieślę. W obecnym wypadku sam proces wyprodukowania drewna jest zbyt szybki, stąd także jako firma specjalizująca się z wielu lat w sprzedaży drewna konstrukcyjnego, odradzamy zakup oraz montaż drewna mokrego. Istnieje ostatnie możliwe tylko to, gdy na zakup zdecydujemy się długo przed montażem drewna na domu. Po ścięciu, wycięciu elementów typu krokwie, płatwie, itd., drewno zostanie odpowiedni ułożone, na przekładkach, aby zapewnić cyrkulację powietrza. Pozostawienie tematu na kilka, kilkanaście miesięcy na powietrzu, pod przykryciem, da nam na zrobienie dobrych jakości drewna na całość naszego domu. Taką formę używano w dalszych czasach, gdy dostęp do suszarni był lekki. Należy te mieć, że mokre drewno położone na https://drewzim.pl/ grzbiecie oraz obciążone dachówką, dociepleniem, itd, tracąc wilgoć, godzi się a potrafi zabić nawet do 60 % wytrzymałości, stąd te często spoglądamy na nowych 2-3 letnich dachach duże ugięcia między krokwiami. Niestety bardzo daleko stanowi to otwarte w sukcesu jeżeli mamy dostatecznie wysokie odległości między krokwiami (ok.80-90 cm ) również daną np. dachówkę karpiówkę, która o drewnie ” powie nam wszystko”. Dlatego apelujemy – używajcie Państwo na wasze domy, budynki tylko drewna suchego o odpowiednich parametrach jakościowych oraz wytrzymałościowych.

W takim wypadku drewno właśnie na dachu, z upływem czasu podnosi swoją wilgotność do gustu ok. 22-25% (tzw. drewno powietrznosuche). W ciągu schnięcia na dachu dochodzi do naprężeń, w końca których występują liczne pęknięcia (najczęściej nie dyskwalifikują one więźby tradycyjnej jako materiału konstrukcyjnego). Problemem bywa i chęć wykonania szybkiej zabudowy i docieplenia poddasza, kiedy całą wilgoć, jaka jest w drewnie zamykamy np. zabudową z płyt GK.

Z porady na cenę tradycyjna mokra więźba dachowa jest szczególnie używanym materiałem konstrukcyjnym dachu w Polsce (inaczej niż np. w Niemczech, gdzie częściej bierze się drewno stare oraz strugane KVH/BSH)

 

Więźba suszona oraz strugana

 

Więźba dachowa stworzona z drewna suszonego komorowo, struganego oraz budowanego na mikrowczepy (KVH), natomiast w sukcesie elementów o wielkich przekrojach z drewna klejonego warstwowo (BSH) zarabia w Polsce na pozycje.

Wśród zalet takiej więźby dachowej można wymienić:

– komorowe suszenie drewna do stopnia poniżej 20% eliminuje szkodniki biologiczne; drewno suche nie jest idealnego miejsca do wzroście grzybów i pleśni.

– poddasze domu, strych oraz skosy można z razu zabudowywać płytami GK/OSB lub boazerią; drewno strugane pozostawione odsłonięte (np. niezabudowane belki stropowe) stanowi element dekoracyjny budynku

– podczas łączenia drewna na mikrowczepy wycina się z drewna wszelkie wady, które ograniczają jego parametry wytrzymałościowe oraz estetyczne

– drewno suche jest zwinne i spokojne w obróbce oraz posiada niższą chęć do pękania

– drewno suszone i strugane można pozostawić bez dodatkowej impregnacji chemicznej; poprzez samo gładkie wystruganie powierzchni drewna podwyższona zostaje odporność ogniowa drewna (ogień ślizga się po gładkiej powierzchni drzewa a nie znajduje tam zaczepienia)

 

Więźba prefabrykowana CNC

 

Więźba prefabrykowana w całości montowana jest z drzewa suszonego i struganego KVH, względnie klejonego BSH.

Przygotowywanie więźby w sumie przenosi się w fabryce, z użyciem nowoczesnych maszyn sterowanych cyfrowo (CNC) również pod nadzorem pracowników będących oprogramowanie oraz uprawnienia konstrukcyjne. Na dachu budynku rozgrywa się już tylko montaż gotowych elementów więźby, jakie powinny obcowań ze sobą idealnie spasowane.

Zastosowanie więźby prefabrykowanej znacznie redukuje koszty usług ekipy ciesielskiej oraz czas wykonywania montażu i gwarantuje najwyższą czułość i urodę połączenia wszystkich aspektów ze sobą.

Prefabrykację drewna na maszynach CNC stosuje się nie jedynie do prac więźby dachowej, lecz także innych formy drewnianych (altanki, pergole, zadaszenia, carporty itp)

 

Więźba prefabrykowana – konstrukcja dokonana w fabryce

 

Najpopularniejszą prefabrykowaną konstrukcją dachową są wiązary kratownicowe łączone za pomocą płytek kolczastych. Taka więźba zbiera się najczęściej z tzw. pasa niskiego oraz dwóch pasów górnych (odpowiadających tradycyjnym krokwiom, słupkom prostym oraz skośnym krzyżulcom). Drewno służące wykonaniu prefabrykowanych elementów więźby to strugane czterostronnie belki ze sfazowanymi krawędziami, które już suszy się przemysłowo w temperaturze 70˚C. Większość producentów prefabrykatów dachowych uważa, że impregnacja tak przygotowanego materiału jest całkiem zbędna. Jednak fachowcy bardziej oddani do tradycji są zdania, że przeprowadzenie konserwacji jest przydatne.

Więźbę prefabrykowaną można już bez problemów zamawiać na gruncie całego świata. Duża konkurencja powoduje zróżnicowanie cenowe, co warto szukać przed dokonaniem zakupu. Firmy oferujące wiązary kratownicowe dysponują programami komputerowymi, które łatwo i dokładnie dostosowują przekroje elementów i budowę konstrukcji do danego rodzaju dachu, nachylenia połaci, materiału pokryciowego itp. Za plan i wycenę trzeba niestety na ogół dodatkowo zapłacić.

Czas wyglądania na dostarczenie prefabrykatów na obszar budowy wynosi przeważnie około jednego – dwóch tygodni. Transport i montaż wiązarów zaczynany jest poprzez producenta. Warto uwzględnić, że ważniejsze elementy wymagają istnieć stawiane przy zastosowaniu dźwigu, co nie generuje kolejne koszty. Ręcznie mocować można jedynie wiązary o wielkości do 9 m również właśnie wówczas, gdy budynek jest mały. Jednocześnie warto dodać, że niezbyt korzystne może objawić się próbowanie zakończenia ról we prywatnym zakresie. Po pierwsze – nietrudno o popełnienie błędu, i po drugie – kojarzy się więc z utratą gwarancji na więźbę.

 

Jak osiągnąć rzeczywistego wyboru więźby dachowej?

 

Podjęcie uchwale o kliencie więźby dachowej nie jest rzeczą prostą. Z samej strony wybierało się zaoszczędzić pieniądze, oraz z różnej – pozyskać jak najbezpieczniejszą również najsolidniejszą konstrukcję. Ze perspektywy finansowej robi toż właśnie, że zarówno ceny drewna, jak stawki ekip ciesielskich są bardzo zróżnicowane. Znaczącą różnicę w kosztach powoduje również stopień skomplikowania dachu. Zasadniczo uznaje się, że zastosowanie więźby prefabrykowanej uzależnione stanowi w mało każdym przykładzie z piękniejszym wydatkiem, tylko na jej zaletę przemawia szybkość montażu również precyzja wykonawcza. Samo również różne podejście ma również też mnóstwo różnych zalet oraz wad, co daje, że wybór konkretnego typu figury powinien stanowić analizowany indywidualnie.

W gotowych projektach budynków murowanych rzadko występuje więźba prefabrykowana. Jednak konstrukcję dachową zawsze można przeprojektować. Jeśli zdecydujemy się na ostatni etap – najbardziej korzystne będzie prawo stworzenia projektu zastępczego firmie produkującej prefabrykaty. Następnie w wielu przypadkach (pod powodem ich zakupu) można tworzyć na rozwiązanie z drugich opłat.

Warto również zaznaczyć, że dolne pasy wiązarów prefabrykowanych stoją się jednocześnie belkami stropowymi ostatniej kondygnacji. Miejmy jednak, iż nie każdą konstrukcję dachową można zrobić tylko z samych wiązarów. W wielu przypadkach prefabrykowana więźba wymaga dodania jej w pozostałe elementy tworzone metodą tradycyjną.

Również inna sprawa, jaką powinniśmy uwzględniać przed rozpoczęciem uchwał o typie konstrukcji dachowej to specyfika działki. Niekiedy kłopotliwe potrafi istnieć trwanie na terenie budowy drewna przywiezionego z tartaku, a w pozostałych przypadkach zupełnie niemożliwe – doprowadzenie na platformę dźwigu niezbędnego do montażu większych rozmiarów prefabrykatów.

Więźba dachowa

Spotykana szczególnie w budynkach jednorodzinnych więźba drewniana pozwala ukształtować nawet najbardziej skomplikowany dach.

Tradycyjne budownictwo drewniane jest bogatą historię. Kiedyś materiał ten, obok kamienia naturalnego, stanowił jakimś z podstawowych budulców. Z czasem został wyparty przez bardziej odważne oraz pewne materiały – ceramikę, stal oraz beton. Zakres zastosowania drewna jako produktu do budowania punktów w standardowym sposobie działania zawęził się praktycznie do budownictwa jednorodzinnego oraz w ścisłym stopniu do indywidualnych obiektów. Znacznie wyższe zastosowanie były formacje budowlane w starej drewnianej konstrukcji, czyli stropy i więźby dachowe. Przez wiele lat uległy one niewielkiej transformacji. Uwspółcześnione zostały sposoby łączenia poszczególnych elementów, zmianie uległy przekroje niektórych z nich, i przede każdym wymieniono tradycyjne materiały izolacyjne i wykończeniowe nowszymi i wyspecjalizowanymi do pełnienia określonych pracy oraz prezentujących się wysokimi parametrami.

Budownictwo drewniane to wówczas dominujący sposób wznoszenia obiektów. Pojawienie się innych materiałów budowlanych spowodowało ograniczenie stosowania drewna. Zawsze w dalszym ciągu wynosi ono pewny materiał konstrukcyjny więźb dachowych domów jednorodzinnych.

Za stosowaniem drewna jako środka budowlanego przemawia wiele czynników, m.in.:

– łatwość obróbki i stosowania – różna dla niektórych gatunków;

– dość duża odporność;

– niewielki ciężar właściwy;

– korzystny stosunek wytrzymałości drewna w układzie do jego wielkości, dzięki któremu stosunkowo proste konstrukcje mogę przenosić duże obciążenia;

– dobra izolacyjność cieplna oraz akustyczna;

– walory estetyczne;

– inne, np. ostrzegawcze, właściwości drewna.

Wymienionym zaletom przemawiającym za wykorzystaniem drewna w budownictwie na elementy więźb dachowych towarzyszą słabe strony materiału, które należy zawrzeć na momencie planowania oraz spełniania więźby, a mianowicie:

– anizotropowa budowa drewna – np. różna forma wzdłuż zaś w poprzek włókien, różne moduły sprężystości w obrotach podłużnym, promieniowym oraz stycznym;

– higroskopijność;

– zmiany wymiarowe ze koleją wilgotności (skurcz i pęcznienie);

– palność;

– podatność na korozję biologiczną (owady i grzyby);

– liczne wady surowca wychodzące z morfologicznej budowy drzew (sęki, skręt włókien negatywnie wpływające na siła);

– duże straty drewna w procesie pozyskiwania materiału oraz obróbki.

Ze powodu na fakt przenoszenia obciążeń, powstających z obowiązku pokrycia dachowego, oraz licznych czynników, mogących skutkować na trwałość drewnianych konstrukcji, kwestia wytrzymałości drewna jest zwłaszcza istotna, a co wewnątrz tym chodzi niezwykle kluczowy jest dobór właściwego towaru w relacje od przewidywanych warunków użytkowania. Do sieci konstrukcji, takich jak więźba dachowa, należy wykorzystać materiał o określonej charakterystyce jakościowej, zwłaszcza w tekście parametrów wytrzymałościowych. Innymi słowy, do wznoszenia konstrukcji drewnianych należy stosować drewno konstrukcyjne, co teraz stanowi już prawny obowiązek.

Więźba dachowa to drewniany szkielet dachu przenoszący obciążenia płynące z góry pokrycia dachowego, a jeszcze obciążeń będących wynikiem działania czynników zewnętrznych (pokrywa śnieżna, działanie wiatrów). Więźby chodzą do budowie ciesielskich, a przekazywanie sił od obciążeń ciężarem własnym, wiatrem oraz śniegiem między poszczególnymi elementami podejmuje się przez złącza ciesielskie.

Istotne elementy konstrukcyjne więźby to: krokwie, płatwy, słupy, kleszcze oraz jętki. Aby więźba mogła służyć przypisane jej pozycje, fakty też chodzi ze sobą połączyć, wykonując odpowiednie złącza ciesielskie. Połączenia elementów więźby muszą zapewniać dostateczną sztywność całej konstrukcji. Rozwój technologii w tym obszarze kupi na moc uproszczeń istotnych z punktu widzenia realizacji. Stosowane dawniej połączenia ciesielskie (na wręby) w dzisiejszych propozycjach są zastępowane złączami konstrukcyjnymi. Istnieją więc perforowane profile z ocynkowanej blachy stalowej, które potwierdza się do drewna za pomocą gwoździ. Dzięki zastosowaniu złączy elementy drewniane są łączone na koniec, co daje zmniejszyć zużycie materiału oraz zmniejsza czas potrzebny do zakończenia pracy. Takie związania są te znacznie mniej podatne na odkształcenia. Każde złącze winno stanowić wytworzone w konkretnym modelu oraz rozmiarze. Niekiedy jest konieczność wzmocnienia jego stabilności za usługą specjalnych elementów metalowych. W niniejszym planie stawia się śruby, gwoździe, pierścienie, klamry ciesielskie lub nowe łączniki do drewna (blachy oraz tani perforowane, knagi, wsporniki belek, złącza kątowe).

Rodzaje konstrukcji dachowych

Istotnym elementem więźby są wiązary dachowe o https://drewzim.pl nietypowej form. Zespół kilku wiązarów tworzy dach, na jakim spoczywa pokrycie oparte za pośrednictwem łat i ewentualnie kontrłat (wąskie deski lub wysokie listwy). Wiązary składa się na belkach stropu poddasza, na murze za pośrednictwem murłaty lub, w wypadku ściany szkieletowej, na belce oczepowej. W celu podłużnym konstrukcja dachu usztywniona jest zbyt pomocą ukośnie przybijanych desek wiatrownic.

Istnieje trochę ważnych rodzajów więźby dachowej. Wybór rodzaju więźby chce od wielkości dachu i nachylenia jego połaci. W współczesnych najnaturalniejszych więźbach pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów – identycznych w wszystkim dachu. W domkach jednorodzinnych powszechnie wręcza się więźbę krokwiowo-jętkową i płatwiowo-kleszczową, ze względu na ich prostotę i uniwersalność.

Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mogą stanowić belki stropowe, i gdy strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może też przejąć jego budowa nośna. Najczęściej to krokwi nie składa się bezpośrednio na murze, jednak na zakotwionym w murze krawędziaku.

 

Więźba krokwiowa

 

Stosowana przy rozpiętości dachu do 6 m i nachyleniu jego połaci powyżej 40°. W rozwiązaniu tym konstrukcja opiera się tylko na murłatach (nie kieruje się podpór pośrednich) – rys. 1. Daje to całkiem wolną przestrzeń poddasza. Duży nacisk wywierany na ścianki kolankowe zmusza do obejmowania ich intensywności również brania wzmocnień, np. żelbetowymi słupkami lub wieńcem, opasującym ściany na wysokości zamocowania murłat. Wiązary wiąże się usztywniającymi więźbę wiatrownica- mi, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

 

Więźba krokwiowo-jętkowa

 

Konstrukcja ta wykorzystuje elementy spinające krokwie – jętki (rys. 2), czyli poziome elementy między krokwiami, służące usztywnieniu krokwi również zmniejszeniu uginania się krokwi pod obciążeniem. Jętki są często stosowane jako element konstrukcyjny sufitu albo odkłada się je pewne, aby dodawały charakteru miejscom pod skosami. Zastosowanie jętek idzie na skorzystanie konstrukcji w przypadku dachów o szerokości do 8,5 m.

Najważniejszą zaletą konstrukcji krokwiowych jest ich prostota. A przy typowym wykonaniu poważne cechy to niewielka dopuszczalna rozpiętość oraz wymagany duży spadek dachu. Przy małych rozpiętościach, gdyby nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić.

 

Więźba płatwiowa

 

Płatwie to belki podobne do kalenicy, na jakich się opierają krokwie. Dolne płatwie siedzą na stropie lub ściance kolankowej, drugie zaś są podparte słupami. Obciążenia są przekazywane za pośrednictwem płatwi na granicy nośne i strop.

Więźba płatwiowa jest niezmiernie publiczna oraz jest w moc odmianach. Rozpiętość dachu może stosować nawet 12 m, natomiast jego przekrój potrafi istnieć nader skomplikowany.

Odpowiednia ilość płatwi i słupów pozwala na przygotowanie dachu o jakimś, niemal minimalnym spadku. Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takiej więźbie są słupy (można używać ukryć w ściankach działowych).

 

Więźba z wiązarów kratowych

 

Wiązary kratowe (kratownice) to nowe konstrukcje stworzone z punktów o niższej grubości w zderzeniu z obecnymi wykorzystywanymi

w starej więźbie ciesielskiej. Wiązar taki wznosi się z działu górnego oraz niskiego, między jakimi się znajdują cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Konstrukcja ta występuje bardzo bogatą twardość również forma przy ograniczeniu ilości wykorzystanego drewna. Jednak wykonanie wiązarów o konstrukcji kratowej jest dość czasochłonne również chce wielkiej dokładności. Ponadto niewielkie rozmiary poszczególnych elementów wymuszają konieczność zastosowania drewna o najwyższej klasy, co naprawdę wchodzi na kosztochłonność inwestycji.

Ze powodu na charakterystykę wytrzymałościową wiązarów kratowych znajdują one wykorzystanie przede każdym w domach wymagających wiązarów o wielkiej miary (do 12 m, a nawet również wiele większe). Zaletą tego podejścia stanowi wtedy, iż nie wymaga podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można zaprojektować do jakiegoś dachu, spadki dachów o konstrukcji z wiązarów kratowych są zwykle niewielkie (do 20°). Wynika więc z faktu, że przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w wartości nie dodaje się do użycia. Wyjątek są dachy na więźbach krokwiowych z wiązarami kratowymi zamiast belek z litego drewna – wiązar kratowy zastępuje krokiew z litego drewna. Zastosowanie tak trudnej „krokwi” idzie na zwiększenie kąta nachylenia połaci dachowych nawet do 44°. Różne zmiany na punkt dachów wspartych na wiązarach kratowych zezwalają na ich obszerne wykorzystanie nie właśnie w budownictwie rodzinnym, ale dodatkowo w gmachach użyteczności publicznej o wysokiej mierze dachu. Modelem jest forma więźby dachowej w uniwersytecie w Trydencie (fot. 1).

 

Więźba wieszarowa

 

Więźba dachowa to model konstrukcji, jaka szuka zastosowanie przede każdym wtedy, gdy odległości między ścianami nośnymi są znacznie silne (ok. 10 m) lub w sukcesu jak wszystkie obciążenia są oferowane na przeszkody zewnętrzne (brak wewnętrznych ścian nośnych). Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, i też i – na wieszaki zamiast na słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są jasne również rzadko się je ogląda o rozpiętości ponad 12 m. Jednak wieszaki bywają używane w zastępstwie słupów w więźbach o innej formie.

 

Kształt dachu

 

O charakteru więźby zarządza jej rozpiętość – odległość między ścianami zewnętrznymi – oraz kąt nachylenia planowanego dachu. Ale o stopniu skomplikowania konstrukcji przesądzają załamania połaci dachowych, ich wzajemne przenikanie, lukarny oraz obejścia kominów.

Rzeźbę dachu stromego można niemal dowolnie kształtować, tworząc konstrukcje wielopołaciowe o zróżnicowanych kątach nachylenia oraz wielkościach szczytów, dając w nim lukarny i wieżyczki. Jednak chcąc kształt dachu, należy sprawdzić, bądź w docelowym miejscu plan zagospodarowania wielkiego nie narzuca żadnych ograniczeń.

Dach jednospadowy widziany jest stosunkowo rzadko. Jest najdostępniejszy, ale nieefektowny, dlatego wieńczy przede całym domy dostawione do szerszych budynków lub domy z założenia dostępne w całości. Często stosowany w budownictwie jednorodzinnym jest dach dwuspadowy, bawiący się opinią najłatwiejszego. Łatwo jest oddać go możliwym rodzajem pokrycia, nie choruje na nim miejsc, w których potrafią występować liście czy śnieg. Na wierzchu takiego dachu można zaprojektować naczółki – dekoracyjne załamania połaci, które przecież w konkretnym stopniu komplikują jego wykonanie. Dachy kopertowe są też niezwykle ciekawe, przecież taż forma zmniejsza znacznie powierzchnię użytkową poddasza oraz rozwija powierzchnię pokrycia, co kieruje na zwiększenie kosztów. Innym modelem są dachy mansardowe, jakie są rzadziej spotykane. Dolna połać wszyscy w nich funkcję lekko tylko pochylonej ściany, w jakiej można umieścić zwykłe okna. We tle pod takim dachem zatrzymuje się stosunkowo niewygodne i delikatniejsze do wykorzystania skosy.

 

Drewno na więźbę dachową

 

Więźba podaje się z elementów drewnianych o właściwie dobranych przekrojach, aby przeniosły obciążenie pokryciem dachowym, śniegiem oraz wiatrem. Więźbę kształtuje się z materiału dostępnego w krajowych lasach, najczęściej drewna sosnowego i świerkowego, bardzo rzadziej stosuje się do owego końcu jodły oraz nieco droższego modrzewia.

Drewno winno stanowić cechy nie mniejszej niż zapisana w planie, zwykle co chwila C24. Klasa oznacza wytrzymałość drewna na mięcie – im piękniejsza, tym dobra. W Polsce sortowanie wytrzymałościowe drewna kończy się na zasadzie oględzin, podczas których decyduje się ilość wad ważnych w kulturze tarcicy natomiast na tej zasadzie uznaje się drewno do samej z trzech klas wytrzymałościowych KW, KS lub KG lub zalicza się poszczególny temat jak nieprzydatny konstrukcyjnie.

Drewno poddawane jest sortowaniu po uzyskaniu odpowiedniego poziomu wilgotności, tj. wtedy gdy wilgotność jest grubsza niż 20%. Materiał ten ogląda się w tzw. suchym stanie ochronnym, stając się nieatrakcyjny dla większości grzybów – największych patogenów konstrukcji drewnianych. Dobór takiej wilgotności dla drewna powstaje z faktu, iż jest wówczas wilgotność użytkowa drewna poświęcanego na punkty konstrukcji dostające się pod zadaszeniem. Traktuje to gwarancję niezmienności stanu również kształtów – drewno już wysuszone nie ulegnie skurczeniu i wypaczeniu albo nawet zwichrowaniu.

W terenie klasyfikacji jakościowej drewna w dzisiejszych dekadach wiele się zmieniło, na co warto zwrócić uwagę. Zmieniły się przede każdym standardy (normy) oraz wprowadzono poniekąd inne sposoby klasyfikacyjne. W dowolnej już normie projektowej – PN-B-03150- 01:1981 Konstrukcje z drewna również materiałów drewnopochodnych. Obliczenia spokojne również projektowanie.

Materiały – uwzględniono klasy jakości drewna: K39, K33, K27, K21. Z powodu wycofania normy cechy też nie powinny się już pojawiać w celach.

Wprowadzona normą – PN-EN 338:1999 Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymałości – klasyfikacja drewna metodami maszynowymi wymienia klasy drewna: C14, C16, C18, C20, C22, C24, C27, C30, C35, C40, C50, tworzące swoje odpowiedniki w wartościach wyróżnionych w części PN-B-03150- 01:1981 i PN-D-94021:2013. Dla drewna sosny i świerku o grubości powyżej 38 mm w ilości PN-B-03150:2000/Az3:2004 oraz PN-EN 1912:2000/Ap1: 2004 przyjęto przyporządkowanie: KW – C30, KS – C27, KG – C22.

 

Podsumowanie

 

Wielkie wydarzenie w budownictwie drewnianym, sięgające kilkaset lat, pozwoliło na zdobycie wielu sposobów konstrukcji więźb dachowych, dając niemal wielkie możliwości realizacji. W relacje od ilości budynków, przede wszystkim ich wielkości, można zastosować dostępne w przygotowaniu rozwiązania, jakie są istotnie gb tańsze. Potrzebując nie być zmniejszonym wymiarami, można wykorzystać bardziej sprytne rozwiązania, które poza wartościami użytkowymi dają wielkie walory estetyczne.

Równie ważnym elementem poza rodzajem formie jest materiał oddany do budowy dachu. Istotne jest skorzystanie starannie wyselekcjonowanego drewna, spełniającego najsurowsze normy, służąc tymże jedynym wysoką odporność budynku i zabezpieczenie jego użytkownikom.

Jakie są konstrukcje dachowe

Więźba dachowa stanowi podstawą konstrukcji każdego dachu. Od jakości produktu, z którego stała stworzona więźba dachowa, precyzji jego obróbki, poprawności obliczeń konstrukcyjnych oraz dobrego ze grą montażu zależy bezpieczeństwo ludzi, siedzących w konkretnym domu.

Wybór więźby dachowej jest wyborem robionym na wszystek etap życia budynku – bardzo również w trakcie użytkowania budynku podchodzi do współprace całej więźby dachowej czy jej poszczególnych elementów, i taka ewentualna wymiana stanowi wysoce złożona oraz wspaniała.

 

Ceny więźby dachowej

 

Podejmując uchwałę o zakupie więźby dachowej należy mieć, że jest to temat konstrukcyjny o wielkim znaczeniu dla bezpieczeństwa mieszkańców budynku, który jednocześnie kosztuje stosunkowo chwila w porównaniu z własnymi czynnikami budynku. Koszt zakupu klasycznej mokrej więźby dachowej wynosi ok. 3,0-3,5% wartości budynku w kształcie surowym. W przypadku największej jakości więźby z drzewa starego oraz struganego udział ten wyniesie ok. 5,0-6,0%.

 

Klasyczna więźba dachowa

 

Klasyczna, tradycyjna więźba dachowa produkowana jest z tzw. drewna mokrego, które w niedługim czasie ma cały proces produkcyjny od punkty w lesie, poprzez transport do tartaku, zrobienie w tartaku, impregnację (najczęściej zanurzeniową), aż po dostawę na platformę oraz montaż przez cieślę. W niniejszym sukcesu tenże proces wyprodukowania drewna jest za duży, dlatego też jako firma specjalizująca się od wielu lat w sprzedaży drewna konstrukcyjnego, odradzamy zakup również montaż drewna mokrego. Stanowi zatem możliwe dopiero to, jeżeli na zakup zdecydujemy się długo przed montażem drewna na budynku. Po ścięciu, wycięciu elementów typu krokwie, płatwie, itd., drewno zostanie odpowiedni ułożone, na przekładkach, aby umożliwić cyrkulację powietrza. Pozostawienie produktu na kilka, kilkanaście miesięcy na powietrzu, pod przykryciem, pozwoli nam na zdobycie odpowiednich jakości drewna na budowę swego domu. Taką metodę korzystano w starszych czasach, gdy dostęp do suszarni był krótki. Należy te mieć, że mokre drewno umieszczone na grzbiecie oraz obciążone dachówką, dociepleniem, itd, tracąc wilgoć, ogranicza się dodatkowo może zapomnieć nawet do 60 % wytrzymałości, dlatego i często spoglądamy na następnych 2-3 letnich dachach duże ugięcia między krokwiami. Niestety bardzo dokładnie jest zatem pewne w wypadku jeśli mamy dostatecznie duże odległości między krokwiami (ok.80-90 cm ) również daną np. dachówkę karpiówkę, która o drewnie ” powie nam wszystko”. Dlatego apelujemy – używajcie Państwo na wasze domy, budynki tylko drewna suchego o odpowiednich parametrach jakościowych oraz wytrzymałościowych.

W takim przypadku drewno dopiero na dachu, z upływem czasu zbliża swoją wilgotność do poziomu ok. 22-25% (tzw. drewno powietrznosuche). W procesie schnięcia na dachu dołącza do naprężeń, w skutku których występują liczne pęknięcia (najczęściej nie dyskwalifikują one więźby tradycyjnej jako środka konstrukcyjnego). Problemem jest też chęć wykonania szybkiej zabudowy oraz docieplenia poddasza, kiedy całą wilgoć, która jest w drewnie zamykamy np. zabudową z płyt GK.

Z opieki na wartość tradycyjna mokra więźba dachowa jest powszechnie stosowanym materiałem konstrukcyjnym dachu w Polsce (inaczej niż np. w Niemczech, gdzie częściej stawia się drewno stare oraz strugane KVH/BSH)

 

Więźba suszona oraz strugana

 

Więźba dachowa zrobiona z drewna suszonego komorowo, struganego również montowanego na mikrowczepy (KVH), zaś w wypadku elementów o wysokich przekrojach z drewna klejonego warstwowo (BSH) zyskuje w Polsce na pozycje.

Wśród zalet takiej więźby dachowej można wymienić:

– komorowe suszenie drewna do gustu poniżej 20% eliminuje szkodniki biologiczne; drewno suche nie stanowi przyjaznego środowiska do wzroście grzybów oraz pleśni.

– poddasze domu, strych oraz skosy można z razu zabudowywać płytami GK/OSB lub boazerią; drewno strugane pozostawione odsłonięte (np. niezabudowane belki stropowe) jest element dekoracyjny budynku

– podczas łączenia drewna na mikrowczepy dzieli się z drzewa wszelkie wady, które osłabiają jego parametry wytrzymałościowe oraz estetyczne

– drewno suche jest niskokaloryczne oraz otwarte w obróbce oraz jest mniejszą tendencja do pękania

– drewno suszone oraz strugane można pozostawić bez dodatkowej impregnacji chemicznej; przez samo gładkie wystruganie powierzchni drewna podwyższona zostaje odporność ogniowa drewna (ogień ślizga się po gładkiej powierzchni drewna natomiast nie znajduje tam zaczepienia)

 

Więźba prefabrykowana CNC

 

Więźba prefabrykowana w pełni montowana jest z drewna suszonego oraz struganego KVH, względnie klejonego BSH.

Przygotowywanie więźby w sum podejmuje się w fabryce, z użyciem nowoczesnych maszyn sterowanych cyfrowo (CNC) oraz pod nadzorem ludzi będących oprogramowanie oraz uprawnienia Tartak konstrukcyjne. Na dachu budynku rozgrywa się już tylko montaż gotowych elementów więźby, jakie winnym obcowań ze sobą idealnie dopasowane.

Zastosowanie więźby prefabrykowanej znacznie redukuje koszty usług ekipy ciesielskiej i czas wykonywania montażu i gwarantuje najwyższą precyzję i urodę połączenia każdych aspektów ze sobą.

Prefabrykację drewna na maszynach CNC obraca się nie tylko do pracy więźby dachowej, ale oraz innych form drewnianych (altanki, pergole, zadaszenia, carporty itp)

 

Więźba prefabrykowana – konstrukcja zbudowana w fabryce

 

Najpopularniejszą prefabrykowaną konstrukcją dachową są wiązary kratownicowe łączone za pomocą płytek kolczastych. Taka więźba buduje się głównie z tzw. pasa dolnego i dwóch pasów górnych (odpowiadających tradycyjnym krokwiom, słupkom pionowym i skośnym krzyżulcom). Drewno służące wykonaniu prefabrykowanych elementów więźby to grane czterostronnie belki ze sfazowanymi krawędziami, które już suszy się przemysłowo w temperaturze 70˚C. Większość producentów prefabrykatów dachowych uważa, że impregnacja tak zrobionego materiału jest dość zbędna. Jednak fachowcy bardziej przywiązani do tradycji są zdania, że przeprowadzenie konserwacji jest potrzebne.

Więźbę prefabrykowaną można dziś bez problemów zamawiać na obszarze całego kraju. Duża konkurencja powoduje zróżnicowanie cenowe, co warto szukać przed dokonaniem zakupu. Firmy świadczące wiązary kratownicowe dysponują programami komputerowymi, które łatwo i łatwo dostosowują przekroje elementów i budowę konstrukcji do danego modelu dachu, nachylenia połaci, materiału pokryciowego itp. Za projekt oraz wycenę trzeba nie na ogół dodatkowo zapłacić.

Czas liczenia na dostarczenie prefabrykatów na teren budowy wynosi przeważnie około jednego – dwóch tygodni. Transport oraz montaż wiązarów realizowany jest poprzez producenta. Warto uwzględnić, że istotniejsze elementy pragną być mocowane przy użyciu dźwigu, co niestety generuje kolejne koszty. Ręcznie mocować można jedynie wiązary o szerokości do 9 m oraz wyłącznie to, gdy budynek jest niski. Jednocześnie warto dodać, że niezbyt pomocne może zaprezentować się badanie zakończenia pozycji we naturalnym zakresie. Po pierwsze – nietrudno o popełnienie błędu, a po drugie – kojarzy się toż z utratą gwarancji na więźbę.

 

Jak zrobić właściwego wyboru więźby dachowej?

 

Podjęcie opinii o typie więźby dachowej nie jest kwestią prostą. Z pewnej strony wybierało się zaoszczędzić pieniądze, i z drugiej – uzyskać jak najbezpieczniejszą i najzdrowszą konstrukcję. Ze strony finansowej robi toż faktycznie, że także ceny drewna, jak stawki ekip ciesielskich są bardzo zróżnicowane. Znaczącą różnicę w kosztach prowadzi również stopień skomplikowania dachu. Zasadniczo podejmuje się, że zastosowanie więźby prefabrykowanej uzależnione stanowi w około każdym przykładzie z wyższym kosztem, tylko na jej korzyść przemawia szybkość montażu i precyzja wykonawcza. Jedno również inne podejście posiada też coraz dużo kolejnych zalet i wad, co robi, że wybór konkretnego typu konstrukcji winien być rozpatrywany indywidualnie.

W gotowych projektach budynków murowanych rzadko występuje więźba prefabrykowana. Jednak konstrukcję dachową jednak można przeprojektować. Jeśli zdecydujemy się na ostatni krok – najbardziej dobre będzie prawo stworzenia projektu zastępczego firmie produkującej prefabrykaty. To w wielu przypadkach (pod powodem ich zakupu) można polegać na zrezygnowanie z możliwych opłat.

Warto także zaznaczyć, że dolne pasy wiązarów prefabrykowanych stoją się jednocześnie belkami stropowymi ostatniej kondygnacji. Miejmy jednak, iż nie każdą konstrukcję dachową można stworzyć wyłącznie z jednych wiązarów. W wielu przypadkach prefabrykowana więźba wymaga uzupełnienia jej w dodatkowe elementy tworzone metodą tradycyjną.

Też inna kwestia, którą powinniśmy uwzględniać przed przystąpieniem uchwale o człowieku konstrukcji dachowej to specyfika działki. Niekiedy kłopotliwe może żyć odkładanie na gruntu budowy drewna przywiezionego z tartaku, oraz w następnych przypadkach zupełnie niemożliwe – doprowadzenie na budowę dźwigu niezbędnego do montażu większych rozmiarów prefabrykatów.

Co to jest więźba dachowa?

Spotykana zwłaszcza w domach jednorodzinnych więźba drewniana pozwala ukształtować nawet najbardziej niebezpieczny dach.

Tradycyjne budownictwo drewniane jest silną historię. Kiedyś temat ten, obok kamienia naturalnego, stanowił samym z pierwszych budulców. Z okresem został wyparty przez bardziej opanowane również odporne materiały – ceramikę, stal oraz beton. Zakres zastosowania drewna jako produktu do budowania punktów w dawnym sposobie konstruowania zawęził się praktycznie do budownictwa jednorodzinnego również w mikroskopijnym stopniu do własnych obiektów. Bardzo większe zastosowanie miały formacje budowlane w tradycyjnej drewnianej konstrukcji, czyli stropy i więźby dachowe. Przez masa lat uległy one niskiej transformacji. Uwspółcześnione zostały sposoby łączenia poszczególnych elementów, zmianie uległy przekroje niektórych z nich, i przede każdym zastąpiono tradycyjne materiały izolacyjne i wykończeniowe modniejszymi również wyspecjalizowanymi do wykonywania określonych wartości oraz ustalających się wysokimi parametrami.

Budownictwo drewniane to wówczas dominujący sposób wznoszenia obiektów. Pojawienie się innych materiałów budowlanych spowodowało ograniczenie stosowania drewna. Ale w dalszym rozwoju przedstawia ono pewny materiał konstrukcyjny więźb dachowych domów jednorodzinnych.

Za stosowaniem drewna jako produktu budowlanego przemawia wiele czynników, m.in.:

– łatwość obróbki oraz budowania – różna dla danych gatunków;

– dość duża wytrzymałość;

– niewielki ciężar właściwy;

– korzystny stosunek wytrzymałości drewna w układzie do jego masy, dzięki któremu stosunkowo lekkie konstrukcje mogę przenosić znaczne obciążenia;

– dobra izolacyjność termiczna oraz akustyczna;

– walory estetyczne;

– inne, np. ostrzegawcze, właściwości drewna.

Wymienionym zaletom przemawiającym za wykorzystaniem drewna w budownictwie na fakty więźb dachowych towarzyszą słabe strony materiału, które należy uwzględnić na etapie myślenia również wynoszenia więźby, a mianowicie:

– anizotropowa budowa drewna – np. różna forma wzdłuż natomiast w poprzek włókien, różne moduły sprężystości w obrotach podłużnym, promieniowym oraz bliskim;

– higroskopijność;

– zmiany wymiarowe ze zmianą wilgotności (skurcz i pęcznienie);

– palność;

– podatność na korozję biologiczną (owady i grzyby);

– liczne wady surowca płynące z morfologicznej budowy drzew (sęki, skręt włókien niekorzystnie wpływające na wytrzymałość);

– duże straty drewna w toku pozyskiwania materiału oraz obróbki.

Ze względu na fakt przenoszenia obciążeń, wynikających z obowiązku pokrycia dachowego, oraz wielkich czynników, mogących wpływać na trwałość drewnianych konstrukcji, kwestia wytrzymałości drewna jest zwłaszcza ważna, oraz co wewnątrz tym chodzi szczególnie kluczowy jest dobór odpowiedniego tematu w zależności od przewidywanych warunków użytkowania. Do budowy konstrukcji, takich jak więźba dachowa, należy użyć produkt o określonej właściwości jakościowej, zwłaszcza w układzie parametrów wytrzymałościowych. Innymi słowy, do budowania konstrukcji drewnianych należy stosować drewno konstrukcyjne, co już ma obecnie prawny obowiązek.

Więźba dachowa to drewniany szkielet dachu przenoszący obciążenia wynikające z masy pokrycia dachowego, a także obciążeń będących skutkiem działania czynników zewnętrznych (pokrywa śnieżna, działanie wiatrów). Więźby należą do konstrukcji ciesielskich, a przekazywanie sił od obciążeń ciężarem własnym, wiatrem oraz śniegiem między poszczególnymi elementami przeprowadza się przez złącza ciesielskie.

Podstawowe elementy konstrukcyjne więźby to: krokwie, płatwy, słupy, kleszcze oraz jętki. Aby więźba mogła wykonywać poświęcone jej role, tematy te chodzi ze sobą połączyć, wykonując odpowiednie złącza ciesielskie. Połączenia elementów więźby muszą zapewniać dostateczną sztywność całej konstrukcji. Rozwój technologii w niniejszym poziomie idzie na morze uproszczeń dużych z problemu widzenia realizacji. Stosowane dawniej połączenia ciesielskie (na wręby) w nowoczesnych propozycjach są zastępowane złączami konstrukcyjnymi. Są ostatnie perforowane profile z ocynkowanej blachy stalowej, które osadza się do drewna za pomocą gwoździ. Dzięki zastosowaniu złączy elementy drewniane są stosowane na kontakt, co pozwala ograniczyć zużycie tematu również zmniejsza czas niezbędny do zrealizowania pracy. Takie zestawienia są i dużo mniej podatne na odkształcenia. Każde złącze winno być skończone w pewnym typie również rozmiarze. Niekiedy jest konieczność wzmocnienia jego stabilności za usługą kolejnych elementów metalowych. W ostatnim planu bierze się śruby, gwoździe, pierścienie, klamry ciesielskie czy nowe łączniki do drewna (blachy i płytki perforowane, knagi, wsporniki belek, złącza kątowe).

Rodzaje konstrukcji dachowych

Podstawowym elementem więźby są wiązary dachowe o nietypowej formy. Zespół kilku wiązarów tworzy dach, na jakim spoczywa pokrycie oparte za pośrednictwem łat i ewentualnie kontrłat (wąskie deski lub szerokie listwy). Wiązary opiera się na belkach stropu poddasza, na murze za pośrednictwem murłaty lub, w wypadku ściany szkieletowej, na belce oczepowej. W punkcie podłużnym konstrukcja dachu usztywniona jest zbyt pomocą ukośnie przybijanych desek wiatrownic.

Istnieje kilka pewnych rodzajów więźby dachowej. Wybór rodzaju więźby chce od wielkości dachu i nachylenia jego połaci. W tych najpopularniejszych więźbach pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów – identycznych w całym dachu. W blokach jednorodzinnych najczęściej przypisuje się więźbę krokwiowo-jętkową i płatwiowo-kleszczową, ze powodu na ich prostotę i uniwersalność.

Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów potrafią stanowić belki stropowe, i kiedy strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może same przejąć jego budowa nośna. Najczęściej to krokwi nie buduje się bezpośrednio na murze, a na zakotwionym w murze krawędziaku.

 

Więźba krokwiowa

 

Stosowana przy rozpiętości dachu do 6 m oraz nachyleniu jego połaci powyżej 40°. W wyjaśnieniu tym propozycja kładzie się wyłącznie na murłatach (nie dostosowuje się podpór pośrednich) – rys. 1. Zapewnia to zupełnie wolną przestrzeń poddasza. Duży nacisk wywierany na ścianki kolankowe zmusza do cięcia ich wysokości również używania wzmocnień, np. żelbetowymi słupkami lub wieńcem, opasującym ściany na wysokości zamocowania murłat. Wiązary stosuje się usztywniającymi więźbę wiatrownica- mi, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

 

Więźba krokwiowo-jętkowa

 

Konstrukcja ta wykorzystuje elementy spinające krokwie – jętki (rys. 2), czyli poziome elementy między krokwiami, służące usztywnieniu krokwi i ograniczeniu uginania się krokwi pod obciążeniem. Jętki są często wykorzystywane jako element konstrukcyjny sufitu albo umieszcza się je ważne, aby dodawały charakteru pomieszczeniom pod skosami. Zastosowanie jętek zezwala na wykorzystanie konstrukcji w sukcesu dachów o szerokości do 8,5 m.

Największą wartością konstrukcji krokwiowych stanowi ich prostota. A przy typowym wykonaniu poważne zalety to krótka dopuszczalna rozpiętość oraz wymagany wielki spadek dachu. Przy małych rozpiętościach, kiedy nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić.

 

Więźba płatwiowa

 

Płatwie to belki podobne do kalenicy, na jakich się opierają krokwie. Dolne płatwie leżą na stropie lub ściance kolankowej, drugie oraz są podparte słupami. Obciążenia są przekazywane za pośrednictwem płatwi na ściany ciekawe i strop.

Więźba płatwiowa jest daleko wyczerpująca również powstaje w wielu odmianach. Rozpiętość dachu może korzystać nawet 12 m, oraz jego wybór zapewne stanowić szczególnie delikatny.

Odpowiednia liczba płatwi oraz słupów idzie na wykonanie dachu o dodatkowym, niemal minimalnym spadku. Ograniczeniem w zagospodarowaniu poddasza o takiej więźbie są słupy (można próbować ukryć w ściankach działowych).

 

Więźba z wiązarów kratowych

 

Wiązary kratowe (kratownice) to nowe konstrukcje zrobione z faktów o mniejszej grubości w zestawieniu z tymi wykorzystywanymi

w normalnej więźbie ciesielskiej. Wiązar taki komponuje się z pasa górnego oraz niskiego, między którymi się znajdują cienkie pionowe słupki i ukośne krzyżulce. Konstrukcja ta służy wyjątkowo bogatą sztywność również forma przy ograniczeniu ilości wykorzystanego drewna. Jednak wykonanie wiązarów o konstrukcji kratowej jest odpowiednio kłopotliwe oraz wymaga wielkiej dokładności. Ponadto niewielkie wymiary poszczególnych elementów wymuszają konieczność zastosowania drewna o najdoskonalszej klas, co właściwie wchodzi na kosztochłonność inwestycji.

Ze powodu na charakterystykę wytrzymałościową wiązarów kratowych uważają one wykonanie przede wszystkim w domach wymagających wiązarów o wysokiej miar (do 12 m, i nawet również wiele wyższe). Wadą tego rozwiązania stanowi wówczas, iż nie wymaga podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można założyć do każdego dachu, spadki dachów o budowy z wiązarów kratowych są zwykle niewielkie (do 20°). Dotyczy to z faktu, że przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w myśli nie kształtuje się do wykorzystania. Wyjątek są dachy na więźbach krokwiowych z wiązarami kratowymi zamiast belek z całego drewna – wiązar kratowy zastępuje krokiew z litego drewna. Zastosowanie tak trudnej „krokwi” pozwala na zwiększenie kąta nachylenia połaci dachowych nawet do 44°. Różne wariacje na temat dachów opartych na wiązarach kratowych pozwalają na ich obszerne wykorzystanie nie tylko w budownictwie rodzinnym, ale jeszcze w budynkach użyteczności publicznej o wielkiej miar dachu. Przykładem jest forma więźby dachowej w uniwersytecie w Trydencie (fot. 1).

 

Więźba wieszarowa

 

Więźba dachowa to gatunek konstrukcji, jaka szuka zastosowanie przede każdym wtedy, gdy odległości między ścianami nośnymi są bardzo długie (ok. 10 m) bądź w sukcesie kiedy wszystkie obciążenia są zwracane na ściany zewnętrzne (brak wewnętrznych ścian nośnych). Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, a te i – na wieszaki zamiast na słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są popularne i również się je ogląda o rozpiętości ponad 12 m. Jednak wieszaki są grane w zastępstwie słupów w więźbach o nowej formy.

 

Kształt dachu

 

O sposobie więźby określa jej wielkość – odległość między ścianami zewnętrznymi – oraz kąt nachylenia planowanego dachu. I o stopniu skomplikowania konstrukcji przesądzają załamania połaci dachowych, ich wzajemne przenikanie, lukarny oraz obejścia kominów.

Rzeźbę dachu stromego można niemal dowolnie kształtować, tworząc konstrukcje wielopołaciowe o zróżnicowanych kątach nachylenia oraz wielkościach szczytów, przechowując w nim lukarny i wieżyczki. Jednak chcąc kształt dachu, należy sprawdzić, czyli w ostatnim miejscu plan zagospodarowania przestrzennego nie narzuca żadnych ograniczeń.

Dach jednospadowy widziany jest dość rzadko. Jest najcięższy, ale nieefektowny, dlatego wieńczy przede każdym domy dostawione do wyższych domów lub budynki z prawa dostępne w formie. Często grany w budownictwie jednorodzinnym jest dach dwuspadowy, bawiący się opinią najłatwiejszego. Łatwo jest wykończyć go możliwym rodzajem pokrycia, nie uważa na nim znaczeń, w jakich mogą zalegać liście czy śnieg. Na szczycie takiego dachu można zaprojektować naczółki – dekoracyjne załamania połaci, które choć w jasnym etapie komplikują jego zastosowanie. Dachy kopertowe są także bardzo ciekawe, ale taż metoda zmniejsza znacznie powierzchnię użytkową poddasza również rozwija powierzchnię pokrycia, co powoduje na zwiększenie kosztów. Różnym modelem są dachy mansardowe, które są rzadziej spotykane. Dolna połać wykonywa w nich pozycję lekko tylko pochylonej ściany, w jakiej można umieścić zwykłe okna. We pomieszczeniu pod takim dachem ogranicza się stosunkowo niewygodne oraz delikatniejsze do wykorzystania skosy.

 

Drewno na więźbę dachową

 

Więźba stawia się z punktów drewnianych o tak dobranych przekrojach, aby przeniosły obciążenie pokryciem dachowym, śniegiem i wiatrem. Więźbę robi się z materiału taniego w naszych lasach, najczęściej drewna sosnowego i świerkowego, bardzo rzadziej korzysta się do bieżącego projekcie jodły oraz nieco droższego modrzewia.

Drewno powinno być wartości nie gorszej niż napisana w planie, zwykle co kilka C24. Klasa oznacza wytrzymałość drewna na zginanie – im piękniejsza, tym świetnie. W Polsce sortowanie wytrzymałościowe drewna rozgrywa się na zasadzie oględzin, podczas których opisuje się ilość wad tych w książce tarcicy natomiast na tej przyczynie wiąże się drewno do indywidualnej z trzech klas wytrzymałościowych KW, KS lub KG lub nazywa się dany moment jako nieprzydatny konstrukcyjnie.

Drewno poddawane jest wybieraniu po osiągnięciu przyzwoitego poziomu wilgotności, tj. wtedy gdy wilgotność jest szczuplejsza niż 20%. Artykuł ten osiąga się w tzw. suchym stanie ochronnym, stając się nieatrakcyjny dla większości grzybów – największych patogenów konstrukcji drewnianych. Dobór takiej wilgotności dla drewna powstaje z faktu, iż stanowi wtedy wilgotność użytkowa drewna przeznaczanego na punkty konstrukcji otrzymujące się pod zadaszeniem. Pozwala to gwarancję niezmienności stanu i wymiarów – drewno już wysuszone nie ulegnie skurczeniu i wypaczeniu czy nawet zwichrowaniu.

W terenie klasyfikacji jakościowej drewna w zeszłych dekadach wiele się zmieniło, na co warto zwrócić uwagę. Poprawiłyby się przede wszystkim standardy (normy) również wprowadzono poniekąd nowoczesne systemy klasyfikacyjne. W dowolnej już normie projektowej – PN-B-03150- 01:1981 Konstrukcje z drzewa również produktów drewnopochodnych. Obliczenia stałe oraz budowanie.

Materiały – uwzględniono klasy jakości drewna: K39, K33, K27, K21. Z powodu drewzim.pl/ wycofania normy jakości też nie powinny się już pojawiać w programach.

Wprowadzona normą – PN-EN 338:1999 Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymałości – klasyfikacja drewna metodami maszynowymi wymienia klasy drewna: C14, C16, C18, C20, C22, C24, C27, C30, C35, C40, C50, będące bezpośrednie odpowiedniki w salach wyróżnionych w wartości PN-B-03150- 01:1981 i PN-D-94021:2013. Dla drewna sosny i świerku o grubości powyżej 38 mm w zasadzie PN-B-03150:2000/Az3:2004 oraz PN-EN 1912:2000/Ap1: 2004 przyjęto przyporządkowanie: KW – C30, KS – C27, KG – C22.

 

Podsumowanie

 

Duże doświadczenie w budownictwie drewnianym, sięgające kilkaset lat, dało na przygotowanie wielu rodzajów konstrukcji więźb dachowych, dając niemal nieskończone możliwości realizacji. W zależności od wielkości budynków, przede ludziom ich rozpiętości, można wykorzystać popularne w wykonaniu rozwiązania, jakie są istotnie gb tańsze. Woląc nie być niskim wymiarami, można zastosować bardziej wyszukane rozwiązania, które poza wartościami użytkowymi dają wielkie walory estetyczne.

Równie istotnym aspektem poza rodzajem budowy jest materiał przeznaczony do konstrukcji dachu. Istotne jest wykonanie starannie wyselekcjonowanego drewna, spełniającego najsurowsze normy, dając tym jednym wysoką trwałość domu i bezpieczeństwo jego klientom.

Więźba dachowa

Spotykana najczęściej w domach jednorodzinnych więźba drewniana pozwala ukształtować nawet najbardziej niebezpieczny dach.

Tradycyjne budownictwo drewniane ma wielką historię. Kiedyś artykuł ten, obok kamienia naturalnego, stanowił samotnym z obowiązujących budulców. Z okresem został wyparty przez bardziej zdrowe oraz mocne materiały – ceramikę, stal i beton. Zakres zastosowania drewna jako materiału do wznoszenia obiektów w starym sposobie działania zawęził się praktycznie do budownictwa jednorodzinnego a w minimalnym stopniu do drugich obiektów. Bardzo wyższe zastosowanie miały formacje budowlane w normalnej drewnianej konstrukcji, czyli stropy i więźby dachowe. Przez wiele lat uległy one małej transformacji. Uwspółcześnione zostały sposoby łączenia poszczególnych elementów, zmianie uległy przekroje niektórych spośród nich, i przede wszystkim wymieniono tradycyjne materiały izolacyjne oraz wykończeniowe modniejszymi również wyspecjalizowanymi do pełnienia określonych wielkości i charakteryzujących się wysokimi parametrami.

Budownictwo drewniane to niegdyś dominujący sposób wznoszenia obiektów. Pojawienie się innych produktów budowlanych spowodowało ograniczenie stosowania drewna. Natomiast w dalszym rozwoju stopniowi ono podstawowy materiał konstrukcyjny więźb dachowych domów jednorodzinnych.

Za stosowaniem drewna jako środka budowlanego przemawia wiele czynników, m.in.:

– łatwość obróbki również dodawania – różna dla niektórych gatunków;

– dość duża odporność;

– niewielki ciężar właściwy;

– korzystny stosunek wytrzymałości drewna w stosunku do jego moce, dzięki któremu stosunkowo lekkie konstrukcje mogę przenosić znaczne obciążenia;

– dobra izolacyjność cieplna i akustyczna;

– walory estetyczne;

– inne, np. ostrzegawcze, właściwości drewna.

Wymienionym zaletom przemawiającym za wykorzystaniem drewna w budownictwie na czynniki więźb dachowych towarzyszą słabe strony materiału, jakie należy uwzględnić na etapie projektowania również dostarczania więźby, a mianowicie:

– anizotropowa budowa drewna – np. różna forma wzdłuż oraz w poprzek włókien, różne moduły sprężystości w kierunkach podłużnym, promieniowym oraz stycznym;

– higroskopijność;

– zmiany wymiarowe ze koleją wilgotności (skurcz i pęcznienie);

– palność;

– podatność na korozję biologiczną (owady oraz grzyby);

– liczne wady surowca wynikające z morfologicznej budowy drzew (sęki, skręt włókien negatywnie przychodzące na wytrzymałość);

– duże straty drewna w toku pozyskiwania środka oraz obróbki.

Ze powodu na fakt przenoszenia obciążeń, wychodzących z obowiązku pokrycia dachowego, oraz wielkich czynników, mogących skutkować na trwałość drewnianych konstrukcji, kwestia wytrzymałości drewna jest szczególnie istotna, a co wewnątrz tym chodzi bardzo istotny jest wybór odpowiedniego produktu w zależności od przewidywanych warunków użytkowania. Do sieci konstrukcji, takich jak więźba dachowa, należy wykorzystać artykuł o właściwej charakterystyce jakościowej, zwłaszcza w układzie parametrów wytrzymałościowych. Innymi słowy, do budowania konstrukcji drewnianych należy stosować drewno konstrukcyjne, co obecnie stanowi obecnie prawny obowiązek.

Więźba dachowa to drewniany szkielet dachu przenoszący obciążenia pochodzące z góry pokrycia dachowego, a i obciążeń będących produktem działania czynników zewnętrznych (pokrywa śnieżna, działanie wiatrów). Więźby chodzą do budów ciesielskich, a przekazywanie miar od obciążeń ciężarem własnym, wiatrem i śniegiem między poszczególnymi elementami wykonywa się przez złącza ciesielskie.

Ważne elementy konstrukcyjne więźby to: krokwie, płatwy, słupy, kleszcze oraz jętki. Aby więźba mogła pełnić nadawane jej prace, fakty też należy ze sobą połączyć, wykonując odpowiednie złącza ciesielskie. Połączenia elementów więźby muszą zapewniać dostateczną sztywność całej konstrukcji. Rozwój technologii w obecnym poziomie pozwoli na moc uproszczeń ważnych z elementu widzenia realizacji. Stosowane dawniej połączenia ciesielskie (na wręby) w obecnych architekturach są zastępowane złączami konstrukcyjnymi. Istnieją toż perforowane profile z ocynkowanej blachy stalowej, które nakleja się do drewna za pomocą gwoździ. Dzięki wykorzystaniu złączy elementy drewniane są stosowane na styk, co daje obniżyć zużycie produktu oraz skraca czas niezbędny do zastosowania pracy. Takie zestawienia są też dużo mniej wrażliwe na odkształcenia. Każde złącze powinno stanowić utworzone w realnym wzorze oraz kształcie. Niekiedy zachodzi konieczność wzmocnienia jego stabilności za pomocą pozostałych elementów metalowych. W tym obiektu rzuca się śruby, gwoździe, pierścienie, klamry ciesielskie czy nowe łączniki do drewna (blachy również tani perforowane, knagi, wsporniki belek, złącza kątowe).

Rodzaje konstrukcji dachowych

Podstawowym elementem więźby są wiązary dachowe o nietypowej formy. Zespół kilku wiązarów tworzy dach, na którym spoczywa pokrycie oparte za pośrednictwem łat oraz ewentualnie kontrłat (wąskie deski lub duże listwy). Wiązary opiera się na belkach stropu poddasza, na murze za pośrednictwem murłaty lub, w przypadku ściany szkieletowej, na belce oczepowej. W punkcie podłużnym konstrukcja dachu usztywniona jest zbyt pomocą ukośnie przybijanych desek wiatrownic.

Jest trochę ważnych rodzajów więźby dachowej. Wybór rodzaju więźby zależy od wielkości dachu i nachylenia jego połaci. W ostatnich najniższych więźbach pary krokwi zbiegających się w kalenicy tworzą konstrukcję wiązarów – identycznych w wszelkim dachu. W zakładach jednorodzinnych najczęściej stawia się więźbę krokwiowo-jętkową i płatwiowo-kleszczową, ze względu na ich prostotę oraz uniwersalność.

Jeśli strop poddasza jest drewniany, dolnymi pasami wiązarów mogą stanowić belki stropowe, i jeśli strop jest żelbetowy lub ceramiczny, funkcję pasów dolnych może również zdobyć jego forma nośna. Najczęściej to krokwi nie buduje się bezpośrednio na murze, jednak na zakotwionym w murze krawędziaku.

 

Więźba krokwiowa

 

Stosowana przy rozpiętości dachu do 6 m również nachyleniu jego połaci powyżej 40°. W rozwiązaniu tym propozycja buduje się tylko na murłatach (nie odnosi się podpór pośrednich) – rys. 1. Służy to razem wolną przestrzeń poddasza. Duży wpływ wywierany na ścianki kolankowe zmusza do otaczania ich wysokości oraz kierowania wzmocnień, np. żelbetowymi słupkami lub wieńcem, opasującym ściany na wysokości zamocowania murłat. Wiązary ogranicza się usztywniającymi więźbę wiatrownica- mi, ponadto usztywnia je deskowanie lub ołacenie.

 

Więźba krokwiowo-jętkowa

 

Konstrukcja ta zajmuje elementy spinające krokwie – jętki (rys. 2), czyli poziome elementy między krokwiami, służące usztywnieniu krokwi oraz ograniczeniu uginania się krokwi pod obciążeniem. Jętki są często używane jako element konstrukcyjny sufitu albo pozostawia się je ważne, aby dodawały charakteru miejscom pod skosami. Zastosowanie jętek idzie na skorzystanie konstrukcji w wypadku dachów o wielkości do 8,5 m.

Największą korzyścią konstrukcji krokwiowych stanowi ich prostota. Ale przy typowym wykonaniu poważne decyzji to krótka dopuszczalna rozpiętość oraz wymagany duży spadek dachu. Przy małych rozpiętościach, jeżeli nie ma słupów, przestrzeń poddasza można dowolnie dzielić.

 

Więźba płatwiowa

 

Płatwie to belki podobne do kalenicy, na jakich się opierają krokwie. Dolne płatwie leżą na suficie lub ściance kolankowej, drugie natomiast są podparte słupami. Obciążenia są niesione za pośrednictwem płatwi na granicy nośne oraz strop.

Więźba płatwiowa stanowi niezwykle powszechna i leży w moc odmianach. Rozpiętość dachu może osiągać nawet 12 m, i jego wybór że istnieć mocno skomplikowany.

Odpowiednia ilość płatwi oraz słupów zezwala na stworzenie dachu o dodatkowym, niemal minimalnym spadku. Utrudnieniem w zagospodarowaniu poddasza o takiej więźbie są słupy (można próbować ukryć w ściankach działowych).

 

Więźba z wiązarów kratowych

 

Wiązary kratowe (kratownice) to nowe konstrukcje zrobione z elementów o mniejszej grubości w zderzeniu z obecnymi wiązanymi

w starej więźbie ciesielskiej. Wiązar taki daje się z obszaru zewnętrznego oraz niskiego, między jakimi się znajdują cienkie pionowe słupki oraz ukośne krzyżulce. Konstrukcja ta pozwala znacznie niebezpieczną twardość i formę przy ograniczeniu ilości wykorzystanego drewna. Jednak wykonanie wiązarów o konstrukcji kratowej jest dosyć czasochłonne również chce wielkiej dokładności. Ponadto niewielkie rozmiary poszczególnych elementów wymuszają konieczność zastosowania drewna o największej jakości, co znacznie przychodzi na kosztochłonność inwestycji.

Ze względu na jakość wytrzymałościową wiązarów kratowych widzą one wykorzystanie przede wszystkim w obiektach wymagających wiązarów o dużej miar (do 12 m, a nawet również niezwykle większe). Cechą tego wyjścia jest to, że nie wymaga podpór pośrednich (wewnętrznych ścian nośnych ani podciągów). Choć wiązary kratowe można zaprojektować do każdego dachu, spadki dachów o budów z wiązarów kratowych są zwykle niewielkie (do 20°). Wynika zatem z faktu, że przestrzeń poddasza podzielona takimi wiązarami w myśli nie przydaje się do użytkowania. Wyjątek są dachy na więźbach krokwiowych z wiązarami kratowymi zamiast belek z litego drewna – wiązar kratowy zastępuje krokiew z litego drewna. Zastosowanie tak trudnej „krokwi” idzie na zwiększenie kąta nachylenia połaci dachowych nawet do 44°. Różne kategorie na materiał dachów wspartych na wiązarach kratowych pozwolą na ich pełne wykorzystanie nie dopiero w budownictwie rodzinnym, a więcej w domach użyteczności publicznej o dużej skali dachu. Przykładem jest konstrukcja więźby dachowej w uniwersytecie w Trydencie (fot. 1).

 

Więźba wieszarowa

 

Więźba dachowa to sposób konstrukcji, jaka szuka zastosowanie przede każdym wtedy, gdy odległości między ścianami popularnymi są dużo intensywne (ok. 10 m) lub w wypadku gdy wszystkie obciążenia są zwracane na granicy zewnętrzne (brak wewnętrznych ścian nośnych). Krokwie przekazują obciążenia np. na płatwie, natomiast te zaś – na wieszaki zamiast na słupy. Więźby o konstrukcji wyłącznie wieszarowej nie są łatwe i wcale się je znajduje o rozpiętości ponad 12 m. Jednak wieszaki bywają wykorzystywane w zastępstwie słupów w więźbach o nowej formy.

 

Kształt dachu

 

O rodzaju więźby określa jej wielkość – odległość między ścianami zewnętrznymi – oraz kąt nachylenia planowanego dachu. Oraz o stopniu skomplikowania konstrukcji przesądzają załamania połaci dachowych, ich wzajemne przenikanie, lukarny oraz obejścia kominów.

Rzeźbę dachu stromego można niemal dowolnie kształtować, tworząc konstrukcje wielopołaciowe o zróżnicowanych kątach nachylenia również wysokościach szczytów, pisząc w nim lukarny i wieżyczki. Jednak chcąc kształt dachu, należy sprawdzić, lub w docelowym miejscu plan zagospodarowania wielkiego nie narzuca żadnych ograniczeń.

Dach jednospadowy widziany jest dość rzadko. Jest najspokojniejszy, ale nieefektowny, dlatego wieńczy przede wszystkim domy dostawione do szerszych budynków lub domy z prawa proste w organizacji. Często brany w budownictwie jednorodzinnym jest dach dwuspadowy, zajmujący się opinią najłatwiejszego. Łatwo jest wykończyć go jakimś rodzajem pokrycia, nie ma na nim znaczeń, w których potrafią trwać liście czy śnieg. Na szczycie takiego dachu można zaprojektować naczółki – dekoracyjne załamania połaci, które a w konkretnym etapie komplikują jego wykonanie. Dachy kopertowe są oraz dużo atrakcyjne, a taż sytuacja zmniejsza znacznie powierzchnię użytkową poddasza oraz wzmacnia powierzchnię pokrycia, co oddziałuje na zwiększenie kosztów. Różnym gatunkiem są dachy mansardowe, które są rzadziej spotykane. Dolna połać wszyscy w nich wielkość lekko tylko pochylonej ściany, w jakiej można umieścić zwykłe okna. We tłu pod takim dachem ogranicza się stosunkowo niewygodne również cięższe do wykorzystania skosy.

 

Drewno na więźbę dachową

 

Więźba stawia się z wyjątków drewnianych o właściwie dobranych przekrojach, aby przeniosły obciążenie pokryciem dachowym, śniegiem oraz wiatrem. Więźbę przygotowuje się z surowca dostępnego w pobliskich lasach, najczęściej drewna sosnowego oraz świerkowego, bardzo rzadziej korzysta się do bieżącego punkcie jodły oraz nieco droższego modrzewia.

Drewno powinno stanowić sztuki nie niższej niż zapisana w programie, zwykle co najmniej C24. Klasa oznacza wytrzymałość drewna na zginanie – im doskonalsza, tymże lepiej. W Polsce sortowanie wytrzymałościowe drewna kończy się na bazie oględzin, podczas których ocenia się ilość wad ważnych w klasie tarcicy także na tej substancji nadaje się drewno do pewnej z trzech klas wytrzymałościowych KW, KS lub KG lub decyduje się dany element jak nieprzydatny konstrukcyjnie.

Drewno poddawane jest wybieraniu po dokonaniu dobrego poziomu wilgotności, tj. wtedy kiedy wilgotność jest niższa niż 20%. Artykuł ten spotyka się w tzw. suchym stanie ochronnym, stając się nieatrakcyjny dla większości grzybów – największych patogenów konstrukcji drewnianych. Dobór takiej wilgotności dla drewna pochodzi z faktu, że jest więc wilgotność użytkowa drewna stosowanego na czynniki konstrukcji spotykające się pod zadaszeniem. Stosuje to gwarancję niezmienności wzoru i wymiarów – Źródło artykułu drewno już wysuszone nie ulegnie skurczeniu i wypaczeniu lub nawet zwichrowaniu.

W charakterze klasyfikacji jakościowej drewna w obecnych dekadach znacznie się zmieniło, na co warto zwrócić uwagę. Zmieniły się przede wszystkim standardy (normy) i wprowadzono poniekąd inne systemy klasyfikacyjne. W nieobowiązującej już normie projektowej – PN-B-03150- 01:1981 Konstrukcje z drewna oraz produktów drewnopochodnych. Obliczenia stałe oraz realizowanie.

Materiały – uwzględniono klasy jakości drewna: K39, K33, K27, K21. Z względu wycofania normy jakości też nie powinny się już pojawiać w modelach.

Wprowadzona normą – PN-EN 338:1999 Drewno konstrukcyjne. Klasy wytrzymałości – klasyfikacja drewna metodami maszynowymi wymienia klasy drewna: C14, C16, C18, C20, C22, C24, C27, C30, C35, C40, C50, planujące swoje odpowiedniki w grupach danych w mierze PN-B-03150- 01:1981 i PN-D-94021:2013. Dla drewna sosny i świerku o grubości powyżej 38 mm w ilości PN-B-03150:2000/Az3:2004 oraz PN-EN 1912:2000/Ap1: 2004 przyjęto przyporządkowanie: KW – C30, KS – C27, KG – C22.

 

Podsumowanie

 

Duże doświadczenie w budownictwie drewnianym, sięgające kilkaset lat, pozwoliło na stworzenie wielu rodzajów konstrukcji więźb dachowych, dając niemal wielkie możliwości realizacji. W relacji od wartości budynków, przede całym ich rozpiętości, można skorzystać swoje w przygotowaniu rozwiązania, które są istotnie gb tańsze. Woląc nie być zależnym wymiarami, można zastosować bardziej eleganckie rozwiązania, które poza wartościami użytkowymi dają wielkie walory estetyczne.

Równie ważnym aspektem poza rodzajem budowie jest przedmiot dany do konstrukcje dachu. Ważne jest skorzystanie starannie wyselekcjonowanego drewna, spełniającego najsurowsze normy, gwarantując tymże jedynym wysoką trwałość domu również zaufanie jego klientom.